مهدی سبحانی نژاد؛ حسن نجفی؛ سولماز نورآبادی
دوره 18، شماره 70 ، تیر 1396، ، صفحه 25-44
چکیده
این پژوهش باهدف تبیین مفهوم تعالی و ارزیابی جایگاه آن در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش به‌منظور طرح زمینه‌های کاربست در برنامه درسی اجراشده است. روش پژوهش آمیخته (تحلیل اسنادی، تحلیل محتوا و مصاحبه ...
بیشتر
این پژوهش باهدف تبیین مفهوم تعالی و ارزیابی جایگاه آن در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش به‌منظور طرح زمینه‌های کاربست در برنامه درسی اجراشده است. روش پژوهش آمیخته (تحلیل اسنادی، تحلیل محتوا و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته) است. جامعه پژوهشی شامل سه بخش است: متون اسلامی مرتبط با تعالی، متن سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و متخصصان حوزه‌های برنامه درسی و فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. با توجه به ماهیت موضوع از نمونه‌گیری هدفمند استفاده‌شده است. ابزارهای اندازه‌گیری فرم فیش‌برداری، سیاهه تحلیل محتوا و سؤالات مصاحبه است. داده‌های اسنادی و مصاحبه به شیوه کیفی و داده‌های تحلیل محتوا با استفاده از شاخص‌های کمّی در فرایند تحلیلی نرم‌افزار آنتروپی شانون نسخه 2015 موردبررسی قرارگرفته‌اند. عمده‌ترین یافته‌های پژوهش بیان‌گر آن است که: 1- چارچوب مفهومی تعالی را می‌توان بر اساس مدارک و مستندات مرتبط در پنج بُعد و 59 مؤلفه تدوین کرد. 2- درمجموع 410 مرتبه به مؤلفه‌های تعالی در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش توجه شده که میزان تراکم آن در بخش هدف‌های عملیاتی و راهکارها با 104 فراوانی و 4/25 درصد زیاد و در بخش بیانیه مأموریت با 9 فراوانی و 2/2 درصد کم است. 3- بین ابعاد موردبررسی بُعد سیاسی با میزان بار اطلاعاتی 911/0 و ضریب اهمیت 284/0 بیشترین توجه را به خود اختصاص داده، این در حالی است که به بُعد اجتماعی با میزان بار اطلاعاتی 701/0 و ضریب اهمیت 219/0 کم‌تر توجه شده است. 4- با توجه به نظرات متخصصان، عمده‌ترین زمینه‌های کاربست ابعاد و مؤلفه‌های تعالی در برنامه درسی را می‌توان در قالب چهارعنصر اصلی (اهداف، محتوا، روش‌های یاددهی ـ یادگیری و ارزشیابی) و 47 مضمون فرعی ذکرشده در مقاله حاضر، تأمین کرد.
